Een handschrift uit Brabant

 Architect Jac Hurks was actief in het westen van de provincie Brabant. Slechts weinige van zijn tekeningen hebben de tand des tijds weten te weerstaan. Hurks zelf schijnt op een bepaald moment het merendeel van zijn tekeningen te hebben weggegooid. Er waren nog wel wat afdrukken bij het archief van een gemeente of bij bewoners van panden die hij ooit tekende.

Langs die laatste weg kreeg ik de beschikking over foto's van zijn kenmerkende handschrift. Zoals het volgende plaatje: 

De letter E springt meteen in het oog en met dat teken als basis kan een compleet font worden bedacht. Natuurlijk hoefde ik niet alle tekens te verzinnen en in redelijk korte tijd had ik het volgende rijtje:

Dan komt de vraag: kleine letters of kleinkapitalen? In dit geval en ook gezien de verdere belettering van zijn tekeningen kwamen de kleinkapitalen het meest in aanmerking.

De handschriften waren uit 1927/28 dus bijna 100 jaar geleden. Toen hadden ze nog geen €-teken en ook geen @ voor mailadressen. Die mocht ik dus ook zelf gaan verzinnen, inclusief speciale tekens zoals de dubbele OO en oo

Sommige delen van de bouwtekeningen hebben te lijden gehad van beestjes, vocht en uitdroging. Hele stukken van de tekst zijn daardoor onleesbaar geworden. Hier een klein fragmentje:

Het font kan weer worden gedownload via de button in de rechterkolom --->

Een serie postzegels uit Nederland Indië

- English is below

Alfred Reinhold Maria Kreisler, geboren in 1888, was de ontwerper van een reeks postzegels voor Nederlands Indië. De serie begint bij 1 cent en loopt door tot 10 cent. Het gaat dan om de zegels met de opdruk NED INDIE in een letter die ik zeer aansprekend vond (en nog steeds vind)

Daar moest ik een font van maken, besloot ik in een creatieve bui. Het kostte een paar maanden maar toen had ik ook wat. Het werd een letter met een geheel eigen uitstraling, opgebouwd vanuit slechts de letters D, E, I en N. Meestal heb ik een wat ruimere basis om een font mee te bouwen, maar deze vier moesten het doen. Pas toen het font klaar was, kwam ik tot de ontdekking dat er ook hogere waarden bestonden, met daarop de beeltenis van koningin Wilhelmina en de tekst NEDERL. INDIE. Twee extra letters dus, de L en de R, die ik zelf ook al had bedacht.

Hier de complete serie van lage waarden, vanaf 1 cent tot 10 cent. Mijn eerste model was de zegel van 5 cent met een mooie kleur blauw. Dat was deze: 

Centraal op het plaatje een waterbuffel, in het Maleis kerbau geheten, wat in het Nederlands Karbouw werd. De Karbouw-serie dus, hoewel er wel stemmen opgingen om de serie te noemen naar de sawah die vooraan staat. Die mening heeft het niet gehaald.

Toen de letter eenmaal klaar was, kwamen er afbeeldingen naar voren met het zelfde lettertype, zoals de officiële verhuiskaart, ook ontworpen door Kreisler

En daar blijkt dat hij de letters toch iets anders had vormgegeven dan ik. Risico van het vak, zullen we maar zeggen. Zie hier de verschillen een beetje duidelijker 

En ook voor deze letter geldt: het is leuk dat hij er is, maar hij gaat pas echt leven als iemand er iets moois mee maakt. Norma van der Horst schreef een mooi boek over de Amsterdamse School in de stad Groningen, onder de titel Stadjesrpaleizen 

A whole series of low value stamps was designed by Alfred Reinhold Maria Kreisler, born in 1888, for the Netherlands Indies. A special letter was used on those stamps to spell the words NED INDIE, Dutch for Netherlands Indies. They look like a lot, but in essence there are only 4 distinct characters: namely D, E, I and N. A small base, but enough for me to design a complete font around it. The fontfile may be downloaded by clicking the button KARBOUW in the right hand column. --->

Lettervirtuoos Anton Kurvers

 Antonius Kurvers (roepnaam Anton) werd in Den Haag geboren op 23 juli 1889. Hij was tekenaar, lithograaf, binnenhuisarchitect, meubelontwerper, textielkunstenaar, decoratieschilder, industrieel ontwerper, grafisch vormgever en boekbandontwerper. Hij was werkzaam in Den Haag tot 1908, daarna in Utrecht tot 1911 gevolgd door Haarlem. Ten slotte werkte Kurvers van 1918 tot 1940 als adjunct-bureauchef bij de Dienst der Publieke Werken van de Gemeente Amsterdam.

Kurvers was ontwerper van openbare gebruiksvoorwerpen (straatmeubilair), zoals de hangende blauwe Gemeentegiro-bus die hij in 1926 bedacht. In de jaren 20 ontwierp Kurvers drie omslagen voor het befaamde tijdschrift Wendingen, onder meer voor het poppen- en marionettennummer uit 1928. Hij overleed op 29 januari 1940.

Het door mij gemaakte font Kurvers is gebaseerd op de volgende letterseries:

Downloaden gaat via de button Kurvers in de rechterkolom --->

Een verstopte eerste steen

 Altijd op zoek naar mooie gebouwen en bijbehorende letters kwam ik terecht in Aerdenhout en wel bij de St. Antoniusschool. Typisch een pand waar je een mooie eerste steen zou kunnen vinden. Om het gebouw heen gelopen, maar geen steen gezien. Na publicaties van de foto's meldde zich een oude bekende. Zij woont in Heemstede en haar kinderen zitten op deze school.

De vraag die ik stelde was "kun jij kijken of er soms een mooie eerste steen in de school zit?" Na een paar dagen kwam het antwoord "ja, die zit er. Ik zal een foto voor je maken". Spannend, want wat voor lettertje zou er op die steen staan? Het antwoord kwam ook weer snel:

Een Latijnse tekst, wat vrij gebruikelijk is voor een katholiek gebouw. De vertaling komt hier op neer:

Heeft mij gelegd
J. Niehus, pastoor
op de feestdag van
St. Antonius in 1932

Het betreft hier St Antonius van Padua en zijn naamdag valt op 13 juni. Het is een uitdagende letter, vooral door het 3D-effect dat wordt veroorzaakt door het uithakken en de belichting. Het kostte moeite om dat een beetje gestileerd in een font op te nemen. Maar dit is het resultaat.

 Er moeten nog een paar kleine hoekjes worden bijgeschaafd, maar dan is het font te downloaden. Even geduld dus nog.

Update op 16 augustus 2023: een paar andere lettertypes hebben even voorrang, de vrijgave van het font St Antonius zal nog even duren.

Een lettertype uit de Baarsjes

De Baarsjes is de naam van een stadsdeel in Amsterdam West en het blijkt dat daar een aantal bijzondere letters te vinden is. Een speurtocht via gebruikers van Facebook en Google Streetview leverde een behoorlijke oogst op. Het was natuurlijk wel de vraag of die letters makkelijk in een font konden worden ondergebracht. Vaak zijn letters getekend op basis van hun positie in een woord. Op een andere plaats in een tekst kan die vorm lastig of zelfs onmogelijk zijn. 

Om toch maar een beginnetje te maken heb ik de handgeschreven tekst van architecten Gulden en Geldmaker op bouwtekeningen voor woningen in de Orteliusstraat gebruikt als uitgangspunt. Die letters zijn een beetje grillig, dus zijn ze gaandeweg wel in een soort keurslijfje geperst, hopelijk zonder het speelse karakter al te veel geweld aan te doen.

De letters zijn ongeveer 100 jaar geleden opgeschreven, in een tijd dat we nog nooit van de euro hadden gehoord. Ook het apenstaartje was niet algemeen in gebruik. Voor een modern font moeten die tekens er wel zijn, dus heb ik ze erbij gemaakt. Andere symbolen zijn wat beter misbaar, zoals het #-teken. Dat is vervangen door het symbool No (verkorting van Numero), zodat je een mooie opsomming kunt maken. Alleen bij hashtags (echte #) in een tekst gaat het dan mis. Ontwerper Koos Staal bedacht het volgende bordje met het teken # In oude teksten werd de OO vaak vervangen door een symbool waarbij de O's in elkaar zijn geschoven. Een mooi voorbeeld is de kopletter van Het Parool. Die geschakelde O's zijn in het font beschikbaar in zowel kapitaal als onderkast, te bereiken via de speciale symbolen van je tekstverwerker. En ja, je kunt ze ook gebruiken om aan te geven dat twee mensen getrouwd zijn:

Het pipe-teken (een lange verticale streep) komt in teksten vrijwel nooit voor, een uitgelezen kans om een typisch Amsterdams symbool toe te voegen. En ook de > en < zijn vervangen, en wel door wijzende handjes. Om met de pipes te beginnen, hier een tekst in een standaard letter en dezelfde tekst in de Rak_Ortelius: 

Met de haakjes kunnen nu wijzende handjes worden gemaakt, zoals in het volgende voorbeeld. De originele tekst was >Downloaden< en dat is nu 

Downloaden van het font kan via de button in de rechterkolom --->