04 februari 2023

Een lettertype uit de Baarsjes

De Baarsjes is de naam van een stadsdeel in Amsterdam West en het blijkt dat daar een aantal bijzondere letters te vinden is. Een speurtocht via gebruikers van Facebook en Google Streetview leverde een behoorlijke oogst op. Het was natuurlijk wel de vraag of die letters makkelijk in een font konden worden ondergebracht. Vaak zijn letters getekend op basis van hun positie in een woord. Op een andere plaats in een tekst kan die vorm lastig of zelfs onmogelijk zijn. 

Om toch maar een beginnetje te maken heb ik de handgeschreven tekst van architecten Gulden en Geldmaker op bouwtekeningen voor woningen in de Orteliusstraat gebruikt als uitgangspunt. Die letters zijn een beetje grillig, dus zijn ze gaandeweg wel in een soort keurslijfje geperst, hopelijk zonder het speelse karakter al te veel geweld aan te doen.


De letters zijn ongeveer 100 jaar geleden opgeschreven, in een tijd dat we nog nooit van de euro hadden gehoord. Ook het apenstaartje was niet algemeen in gebruik. Voor een modern font moeten die tekens er wel zijn, dus heb ik ze erbij gemaakt. Andere symbolen zijn wat beter misbaar, zoals het #-teken. Dat is vervangen door het symbool No (verkorting van Numero), zodat je een mooie opsomming kunt maken. Alleen bij hashtags (echte #) in een tekst gaat het dan mis. Ontwerper Koos Staal bedacht het volgende bordje met het teken # In oude teksten werd de OO vaak vervangen door een symbool waarbij de O's in elkaar zijn geschoven. Een mooi voorbeeld is de kopletter van Het Parool. Die geschakelde O's zijn in het font beschikbaar in zowel kapitaal als onderkast, te bereiken via de speciale symbolen van je tekstverwerker. En ja, je kunt ze ook gebruiken om aan te geven dat twee mensen getrouwd zijn:

Het pipe-teken (een lange verticale streep) komt in teksten vrijwel nooit voor, een uitgelezen kans om een typisch Amsterdams symbool toe te voegen. En ook de > en < zijn vervangen, en wel door wijzende handjes. Om met de pipes te beginnen, hier een tekst in een standaard letter en dezelfde tekst in de Rak_Ortelius: 


Met de haakjes kunnen nu wijzende handjes worden gemaakt, zoals in het volgende voorbeeld. De originele tekst was >Downloaden< en dat is nu 

Downloaden van het font kan via de button in de rechterkolom --->





3 opmerkingen:

Anoniem zei

Dag Richard, Prachtig om al zoekend naar lettertypes van de Amsterdamse School op jouw werk te stuiten. Je zou ons erg blij maken als we via jou aan de set lettertypes van Het Schip kunnen komen. We willen ze graag gebruiken om op onze voorgevel huisnummer en oorspronkelijke naam van het huis terug te laten komen. We restaureren momenteel Landhuisje Janneke (zie Instagram) in Lunteren, ontwerp van Amsterdamse School architect J.W. Dinger. We komen graag met je in contact. Groet, familie van Tilburg

Richard Keijzer zei

Goedenavond,

Stuur even een mailtje naar ristcard@gmail.com dan kunnen we even overleggen

Groeten van Richard

Anoniem zei

Je zojuist gemaild!